Přehlad nowinskich zdźělenkow Załožby
Załožbowa rada w Berlinje wuradźowała
Berlin,
Kubłanski forum přećiwo anticyganizmej w Berlinje (Bildungsforum gegen Antiziganismus) bě z hosćićelom Załožboweje rady, kiž wotměwaše so štwórtk, dnja 22.05.2025. Temy posedźenja běchu nimo wotzamknjenja hospodarskeho lěta 2024 tež změny směrnicy załožby, Pjate financne zrěčenje a Serbski forum wědy na Lawskim arealu.
Wotzamknjenje hospodarskeho lěta 2024
Załožbowa rada wobzamkny wotzamknjenje hospodarskeho lěta 2024. Dźěl njepřetrjebanych personalnych srědkow (360.000 €) ma so za nuznje trěbne saněrowanje doma Měrćina Nowaka-Njechorńskeho wužiwać. Po planje architekta a spěchowanskeho towarstwa měł so dom zdobom tak přetwarić, zo su w přichodźe tež wjetše zarjadowanja na městnje móžne. Wotpowědny koncept za wužiwanje so tuchwilu wuwije.
Do zhromadneho systema za management dokumentow, kiž so runje za Ludowe nakładnistwo Domowina a zarjad Załožby za serbski lud zarjaduje, maja so po hišće lětsa tež Domowina z Rěčnym centrumom Witaj, Serbski institut a Serbski ludowy ansambl integrować. Z tajkim systemom hodźa so na př. zličbowanki digitalnje přijimować, pruwować, knihować a archiwować. Za tutu integraciju je rada 70.000 € k dispoziciji stajiła, dokelž je tajki centralny system pod smužku tuńši a přinošuje, zo so ze zjawnymi srědkami eficientnje hospodari.
Staw jednanjow wo Pjatym financnym zrěčenju
Kaž zastupjerjo pjenjezydawarjow wčera zdźělichu, njeje Pjate financne zrěčenje, kiž ma wot 01.01.2026 płaćić, dotal wujednane. „Pjenjezydawarjo zasadźuja so na dźěłowej runinje za moderatne přiměrjenje přiražkow, štož hódnoću w časach powšitkowneho lutowanja jako jara pozitiwny signal.“ praji k tomu předsyda rady, Marko Kowar. Dokelž je wysokosć přiražki za 2026 dale njejasna, wostanje nastajenje klětušich hospodarskich planow institucijow a załožby wulke wužadanje.
Předźěłana spěchowanska směrnica załožby
Załožbowa rada je někotre nuzne změny spěchowanskeje směrnicy załožby schwaliła, kiž płaća za próstwy wot lěta 2026 sem. Nastupa to wosebje powyšenje maksimalneje honorarneje sadźby za wuměłski nawod lajskich chórow, rejowanskich a dźiwadłowych skupin (wot 25 € na 35 €) kaž tež za čitanja (maksimalnje 300 € za dwurěčne a 350 € za serbske čitanja). Tute sadźby orientuja so na aktualnych doporučenjach Sakskeje za wobłuk kultura a wuměłstwo. Tež stipendij za dźělny studij sorabistiki na Lipšćanskej uniwersiće so powyši a přiměri so z tym sadźbje DAAD. Hižo wot noweho šulskeho lěta sem změni so spěchowanje za gymnaziastow, kiž bydla wotydźenja w internaće. Próstwa wo spěchowanje njetrjeba so hižo kwartalnje, ale jenož jónu za šulske lěto stajić. Z tym so běrokratija za staršich a zarjad zniži.
Na dalšich wjetšich změnach směrnicy załožbowy zarjad intensiwnje dźěła. Nowa spěchowanska směrnica ma so hač do nalěća 2026 nadźěłać a prawnisce pruwować. Potom ma tež spěchowanski koncept předležeć. Nazhonjenja fachoweje přirady a zarjada zašłych lět su pokazali, zo su wobšěrne změny trěbne, wšako njewotpowěduje směrnica hižo aktualnym wuwićam.
Nošerski podźěl za serbske pěstowarnje
Wot 1998 spěchuje załožba Serbskemu šulskemu towarstwu nošerski podźěl za pěstowarnje z Witaj-konceptom. Sćěhujo naprašowanju druhich nošerjow serbskich pěstowarnjow pruwuje zarjad, kak móhł so tež jim nošerski podźěl spěchować. Zakład za tajki rozsud twori při tym hódnoćenje po konkretnych kriterijach. Tute su so na zakładźe kwalitatiwnych kriterijow spěchowanja a posrědkowanja serbšćiny w pěstowarnjach, kiž je RCW 2014 wudał, wuwili. Nětko maja so prěnje hódnoćenja přewjesć, zo by rada w nazymskim posedźenju wo dalšim postupowanju rozsudźić móhła.
Staw planowanja „Serbski forum wědy na Lawskim arealu“
Po tym, zo je Sakske ministerstwo za infrastrukturu a wuwiće na kraju (SMIL) w měrcu zwyšenje spěchowanskeje sumy na 50,0 mio. € wobkrućiło, běža planowanske dźěła z połnej paru dale. Planowanje naćiska ma kónc junija zakónčene być, zo móže so Sakskemu managementej za imobilije a twar (SIB) k pruwowanju předpołožić. Najwjetše wužadanje je, financny ramik njepřekročić, wšako je so projekt wot 63,8 mio. €, kiž měješe prěni naćisk loni w septembrje płaćić, na 50,0 mio. € redukować dyrbjał. Přiwšěm je załožba Sakskej bance za natwar (SAB) hižo próstwu za prěnju spěchowansku periodu (kiž kónči 2026) we wysokosći 15,0 mio. € stajiła, z přizwolenjom liča spočatk junija. Wot nazymy 2025 hač do kónca 2026 ma so nutřkowny přetwar domskich při róžku Wonkowna Lawska/Hošic hasa zahajić, archeologiske wurywanja mjez Starej póstownju a Lawskimi hrjebjemi přewjesć, dom při Lawskich hrjebjach wottorhać a skónčnje twarska jama za nowy muzej wutwarić. Zo njeby so projekt dlijił, ma rada na wosebitym posedźenju kónc junija rozsudźić, hač dowola direktorej, próstwu so twarskeje dowolnosć přihotować a zapodać.
Dalše temy
Załožbowa rada je přiradu Ludoweho nakładnistwa Domowina kaž tež přiradu Serbskeho ludoweho ansambla z rukowanja za hospodarske lěto 2023 wuswobodźiła. Nimo toho wopodstatnješe wona noweju čłonkow w gremijomaj. Do kuratorija Myta Ćišinskeho je so knjeni Juliana Kaulfürstowa powołała, kiž je motiwatorka za serbsku rěč wokoło Slepoho a Wochoz, a do přirady spěchowanskeho programa „Serbska rěč a kultura w strukturnej změnje“ za projekty w Swobodnym staće Sakska knjeni Marie Thomas, sobudźěłaćerka w krajnoradnym zarjedźe Zhorjelskeho wokrjesa.
Dnjowy porjad
- Konstituowanje
1.1 Zwěsćenje wobzamknjenjakmanosće a móžnych zajatosćow
1.2 Wobzamknjenje dnjoweho porjada
1.3 Wobzamknjenje protokola posedźenja Załožboweje rady 21.11.2024 - Rozprawa organow załožby
- Kontrola wobzamknjenjow
- Hospodarske lěto 2024
4.1 Wotličenje hospodarskeho lěta
4.2 Wužiwanje zbytnych srědkow lěta 2024 - Staw jednanjow wo Pjatym financnym zrěčenju
- Projektowe spěchowanje Załožby
6.1 Předźěłana spěchowanska směrnica
6.2 Nošerski podźěl za serbske pěstowarnje - Zaměrowe dojednanja
- Staw planowanja „Serbski forum wědy na Lawskim arealu”
- Fachowa přirada za digitalizaciju
- Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr – twarska naprawa a wuwićowy koncept
- Wuswobodźenje z rukowanja
11.1 Wuswobodźenje přirady Ludoweho nakładnistwa Domowina tzwr z rukowanja za hospodarske lěto 2023
11.2 Wuswobodźenje přirady Serbskeho ludoweho ansambla ptzwr z rukowanja za hospodarske lěto 2023 - Wopodstatnjenje noweju čłonkow w gremijomaj
12.1 Kuratorij Myta Ćišinskeho
12.2 Přirada spěchowanskeho programa “Serbska rěč a kultura w strukturnej změnje” za projekty w Swobodnym staće Sakska - Wšelčizny